De branche van de koudetechniek en luchtbehandeling is relatief klein, met zo’n 500 bedrijven in het land. Ter vergelijking: de installatiebranche kent 5000 aangesloten ondernemingen. “In het verleden had onze sector geen landelijk opleidingsmateriaal. Opleidingen trokken hun eigen plan. Toen op een zeker moment de inspectie alle examens had afgekeurd, was de tijd rijp om met een schone lei te beginnen. Als branche hadden we daar belang bij, maar dat gold ook voor de ROC’s, die klem kwamen te zitten met hun opleidingen. Wat meespeelde: er veranderde in korte tijd enorm veel in ons vak op het gebied van wet- en regelgeving, ingegeven door milieu- en veiligheidseisen.”
Gezamenlijk besloten de brancheorganisatie en de ROC’s om een kwaliteitsimpuls te geven aan het onderwijs, dat uniform toetsbaar en ook herkenbaar moest worden voor het bedrijfsleven en ook omarmd zou worden door alle ROC’s met koudetechniek in het programma. “We willen immers weten wat vakmensen kunnen, wat hun diploma’s waard zijn en dat dat overal in het land gelijk is.”
Daarom werd begonnen met het ontwerpen van nieuwe kwalificatiedosssiers voor de mbo-niveaus 2 tot en met 4, voor diverse categorieën monteurs, servicemonteurs en systeemontwerpers. Inmiddels zijn al die kwalificatiedosssiers goedgekeurd door de bevoegde instanties en de lesmaterialen voor het overgrote deel voltooid. Jaarlijks worden die geactualiseerd.
In het begin van dat proces kwamen de NVKL en de ROC’s in contact met ACOLE Productions, een bedrijf met veel ervaring in het vertalen van techniekkennis naar onderwijsprogramma’s. “Ze hebben zich ingeleefd in onze behoefte, maar ook in de grondslag van de koudetechniek. Koudetechniek is het op gang brengen en in stand houden van een natuurkundig proces. De mensen van ACOLE snappen dat en dat vind je terug in de kwaliteit van het lesmateriaal.”
Per kwalificatiedossier zijn meerdere schriftelijke mappen met losse katernen lesmateriaal gemaakt. Met behulp van QR-codes hebben de studenten toegang tot animaties, instructiefilms en ook informatie over wet- en regelgeving. “Studenten hebben via internet overal toegang, waar ze ook zijn. We zijn nu voor weliswaar voor het grootste deel klaar, maar we zijn ook al bezig met actualisering, niet alleen omdat technieken en wet- en regelgeving veranderen, maar ook omdat methoden van kennisoverdracht zich ontwikkelen. We denken samen met ACOLE na over het implementeren in de lessen van virtual reality.”
De lesprogramma’s sluiten aan op het niveau van de student: de verschillende niveaus vragen om hun eigen taalgebruik en toegankelijkheid. De samenwerking tussen de NVKL en de ROC’s, waarbij ook meerdere groepen van meelezers waren betrokken, verliep vlot, mede door het coördinerende werk van ACOLE Productions. Van Maris: “Ik vond het sterk dat ze tijdens het werkproces iedereen in hun waarde lieten en continu bleven meedenken over oplossingen als het even moeilijk werd. Uiteindelijk beschikken we nu over lesmateriaal dat op een creatieve en kwalitatief goede wijze aansluit op onze kwalificatiedossiers, dat bovendien sterk wordt gewaardeerd door de opleiders waaronder de ROC’s . Daarmee heeft ACOLE een belangrijke bijdrage geleverd om het leren van een vak in de koudetechniek aantrekkelijk te maken”.
